آزمایش واکسن استنشاقی علیه کووید-۱۹ در موش‌ها موفقیت‌آمیز اعلام شد

محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن واکسنی تولید کرده‌اند که کروناویروس جدید (SARS-CoV-2) را هدف قرار می‌دهد. این واکسن که به شکل یک پاف در بینی اسپری می‌شود، می‌تواند عفونت را در موش‌های مستعد ابتلا به کروناویروس جدید مهار کند. محققان در مرحله بعدی قصد دارند که این واکسن استنشاقی را در حیواناتی نظیر میمون و انسان استفاده کنند تا تأثیر آن را در پیشگیری از عفونت کووید-۱۹ ببینند.

مطالعه فوق در ژورنال مشهور «Cell» منتشر شده است. به گزارش ندای تندرستی برخلاف سایر واکسن‌های کووید-۱۹ که در دست طراحی و ساخت هستند، این واکسن از طریق بینی که اغلب محل اولیه عفونت است، اسپری می‌شود. محققان در مطالعه جدید دریافتند که مسیر بینی یک پاسخ ایمنی قوی در کل بدن ایجاد می‌کند. واکسن استنشاقی به خصوص در بینی و مجاری تنفسی مؤثر بوده و سبب مهار عفونت در سراسر بدن می‌شود.

دکتر دیاموند استاد میکروب شناسی مولکولی و نویسنده اصلی این مقاله گفت: «ما با دیدن پاسخ ایمنی قوی در سلول‌های داخلی بینی و مجاری هوایی فوقانی و نیز ایجاد محافظت مؤثر در برابر عفونت با این ویروس، خرسند و شگفت زده شدیم.» وی ادامه داد: «موش‌های تحت بررسی به خوبی در برابر این بیماری محافظت شدند و در بعضی از موش‌ها پس از مواجه کردن آنها با ویروس، ما علائمی از عفونت در آن‌ها مشاهده نکردیم.»

روند طراحی واکسن

محققان فوق برای تولید واکسن، پروتئینی از ویروس را به نام «پروتئین اسپایک» انتخاب کردند. با این پروتئین کروناویروس می‌تواند به سلول حمله ‌کند. آن‌ها این پروتئین را به درون ویروس دیگری به نام «آدنوویروس» می‌برند. آدنوویروس، ویروس سرماخوردگی معمولی است؛ اما دانشمندان آن را به نحوی تغییر داده‌اند که قادر به بیماری‌زایی نیست. این آدنوویروس دستکاری شده که برای تهیه واکسن از آن استفاده می‌شود، در حقیقت تنها حامل پروتئین اسپایک کروناویروس است که آن را به داخل بدن فرد می‌برد. بدین ترتیب بدن می‌تواند بدون اینکه بیمار شود در برابر کروناویروس جدید یک دفاع ایمن ایجاد کند.

در این واکسن استنشاقی، نوآوری دیگری که انجام شده این است که واکسن جدید حاوی شکلی از پروتئین اسپایک است که سبب می‌شود در بدن آنتی بادی بیشتری علیه این پروتئین کروناویروس تولید شود.

نویسنده دیگری از این مقاله می‌گوید: «آدنوویروس‌ها پایه بسیاری از واکسن‌های تحقیقاتی علیه کووید-۱۹ و سایر بیماری‌های عفونی نظیر ابولا و سل هستند. این ویروس‌ها ایمنی خوب و مؤثری می‌دهند؛ اما تحقیقات زیادی بر روی واکسن استنشاقی با استفاده از آدنوویروس انجام نشده است.» وی می‌افزاید: «سایر واکسن‌های بر پایه آدنوویروس که علیه کوید -۱۹ در حال تولیدند، به بازو یا ماهیچه ران افراد تزریق می‌شوند. بینی مسیر جدیدی است که نتایج ما بر روی این مسیر شگفت‌انگیز و امیدوارکننده است. وی ادامه داد: «همچنین این دستاورد مهمی است که در این مطالعه با یک پاف اسپری واکسن، چنین پاسخ ایمنی قوی گرفته می‌شود. واکسن‌هایی که نیازمند دو دوز برای محافظت کامل هستند، تأثیر کمتری دارند؛ زیرا برخی افراد به دلایل مختلف هرگز دوز دوم را دریافت نمی‌کنند.»

البته یک واکسن آنفولانزا به نام FluMist وجود دارد که از طریق بینی اسپری می‌شود. اما این واکسن حاوی ویروس ضعیف شده آنفولانزا است و گروه‌های خاصی مانند افرادی که ضعف سیستم ایمنی دارند نظیر مبتلایان به سرطان، دیابتی‌ها و افراد مبتلا به ایدز نمی‌توانند از آن استفاده کنند. برعکس در این واکسن استنشاقی جدید که در این مطالعه علیه کووید-۱۹ طراحی شده است، از ویروس زنده استفاده‌نشده و ویروس قادر به تکثیر نیست که این امر احتمالاً واکسن فوق را ایمن‌تر می‌کند.

مقایسه شکل استنشاقی و عضلانی واکسن جدید

محققان این مطالعه جدید، این واکسن را از دو طریق استنشاقی و تزریق عضلانی در موش مقایسه کردند. با تزریق عضلانی، پاسخ ایمنی ایجادشده مانع از سینه‌پهلو می‌شد، اما از عفونت در بینی و ریه‌ها جلوگیری نمی‌کرد. شکل تزریقی واکسن شدت کووید-۱۹ را کاهش داد، اما به‌طور کامل نتوانست عفونت را مهار کند. برعکس در مدل واکسن استنشاقی از عفونت در دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی (بینی و ریه‌ها) جلوگیری کرد. این امر نشان می‌دهد که افراد واکسینه شده، ویروس را گسترش نمی‌دهند یا در نقاط دیگر بدنشان عفونت ایجاد نمی‌شود.

محققان گفتند که این مطالعه امیدوارکننده است، اما اذعان می‌کنند که واکسن تنها در موش‌ها موردمطالعه قرار گرفته است.

دکتر دیاموند می‌گوید: «ما به‌زودی اثر این واکسن استنشاقی را در حیواناتی نظیر میمون‌ها مطالعه می‌کنیم تا بتوانیم به‌سرعت به سمت کارآزمایی بالینی بر روی انسان حرکت کنیم.» وی افزود: «ما خوشبین هستیم، اما این امر نیازمند ادامه مسیر از طرق صحیح ارزیابی‌ها است. در این مدل‌های موشی واکسن بسیار محافظت‌کننده است. ما مشتاقانه منتظر هستیم تا دور بعدی مطالعات را شروع کنیم و در نهایت آن را در افراد ارزیابی کنیم تا ببینیم آیا می‌توانیم نوعی از ایمنی محافظتی را القا کنیم. ما فکر می‌کنیم که این واکسن نه‌تنها عفونت را مهار خواهد کرد، بلکه از همه‌گیری ناشی از این ویروس نیز جلوگیری می‌کند.»

لینک کوتاه: https://tandorostimag.com/?p=2820