دکتر مهدیه زکیخان
داشتن فرزندان بیشتر تا ۵۰ درصد خطر ابتلا به سرطان رحم (آندومتر) را کاهش میدهد.
سرطان پوشش داخلی رحم یا سرطان آندومتر که بهعنوان سرطان رحم نیز شناخته میشود، نوعی سرطان است که در آن پوشش داخلی رحم (آندومتر) تحت تأثیر قرار میگیرد. این بیماری بیشتر در زنان یائسه دیده میشود و میتواند علائمی مانند خونریزی غیرطبیعی واژن، درد لگن و درد در حین رابطه جنسی به وجود آورد.
بر اساس پژوهشهای دانشگاه کوئینزلند، داشتن فرزندان بیشتر میتواند خطر ابتلا به سرطان پوشش داخلی رحم را در زنان کاهش دهد.
متخصصان با استفاده از تجزیهوتحلیل ژنتیکی برای بررسی عوامل خطر سرطان آندومتر دریافتند که داشتن سه فرزند در مقایسه با بدون فرزند بودن میتواند خطر ابتلای زنان به این سرطان را تا ۵۰ درصد کاهش دهد.
به گفته یکی از پژوهشگران این مطالعه، محققان دریافتند که مدتزمان بیشتری که یک زن در بارداری میگذراند یا قرصهای ضدبارداری مصرف میکند با خطر کمتر سرطان آندومتر مرتبط است. این زمانها هنگامی است که بدن در معرض استروژن کمتری قرار میگیرد. وی افزود: «درحالیکه مطالعات پیشین نشان دادهاند که چندین مورد بارداری و استفاده از قرصهای ضدبارداری خوراکی میتواند خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش دهد، این نخستین مطالعهای است که از ژنتیک برای مطالعه عوامل خطر چندگانه بهطور همزمان استفاده میکند.»
سرطان آندومتر نوعی سرطان است که پوشش داخلی رحم را تحت تأثیر قرار میدهد و پنجمین سرطان شایع در میان زنان در استرالیا به شمار میرود. شیوع این بیماری حدود ۱ مورد در هر ۵۲ نفر است. محققان دانشگاه کوئینزلند در مطالعه خود از تجزیهوتحلیل ژنتیکی استفاده کردند تا دریابند که در زنان چند سال تخمکگذاری انجام شده است. این زمان با کم کردن مدتزمان بارداری یا استفاده از قرصهای ضدبارداری از سالهای قاعدگی محاسبه شد.
به گفته محققان، به نظر میرسد که میزان بالای استروژن، بدون وجود پروژسترون، عامل خطری برای ابتلا به سرطان پوشش داخلی رحم است. بارداری و قرصهای ضدبارداری هر دو پروژسترون را برای مقابله با استروژن فراهم میکنند و به همین دلیل است که ما شاهد اثر محافظتی در برابر این سرطان هستیم. به بیان ساده، هر چه در فرد مدتزمان قرارگیری در معرض استروژن در طول زندگی کوتاهتر باشد، خطر ابتلا به سرطان پوشش داخلی رحم کمتر خواهد بود.
محققان شواهدی یافتند که حاکی است کاهش سالهای تخمکگذاری میتواند خطر ابتلا به سرطان پوشش داخلی رحم را کاهش دهد، اما قویترین ارتباطها به فرزندآوری اشاره دارد. به گفته یکی از محققان میتواند توضیحات متعددی برای این موضوع ارائه شود که چرا بارداری خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش میدهد.
وی گفت: «این امر میتواند افزایش در پروژسترون محافظ در مراحل آخر بارداری باشد، یا میتواند به این دلیل باشد که بدن بهطور بالقوه سلولهای پیش سرطانی آندومتر را در طی تولد از رحم خارج میکند.»
محققان طی این مطالعه، برخی از عوامل خطر شناختهشده سرطان پوشش داخلی رحم، مانند افزایش شاخص توده بدنی (BMI) و سن در اولین قاعدگی و یائسگی را از هم جدا کردند و بهطور خاص به تأثیر تعداد تولد زنده و سالهای تخمکگذاری پرداختند.
این محقق اظهار داشت: «در چاقی، میزان زیادی استروژن در بافت چربی تولید میشود که آن را به عامل خطری برای سرطان آندومتر تبدیل میکند.»
موارد سرطان پوشش داخلی رحم در سراسر جهان در حال افزایش است و به گفته محقق این طرح دلیل آن ممکن است به دلیل افزایش میزان شاخص توده بدنی باشد که حدود ۴۰ درصد از موارد سرطان پوشش داخلی رحم را در کشورهای توسعهیافته تشکیل میدهد. وی ادامه میدهد: «اما ما میخواستیم بدون در نظر گرفتن سایر عوامل شناختهشده خطر، مستقیماً درباره تأثیرات تولد زنده بیشتر بدانیم. ما از دادهها برای مطالعه صدها واریانت ژنتیکی استفاده کردیم که شش مورد از آنها با تعداد تولدهای زنده مرتبط بود.»
محقق این طرح گفت: «این مطالعه نخستین باری است که ما توانستیم رابطهای علت و معلولی بین تعداد تولدها و کاهش خطر ابتلا به سرطان پوشش داخلی رحم ایجاد کنیم.»
بااینحال، پژوهشگران نمیتوانستند مطمئن باشند که این موضوع برای سالها تخمکگذاری و استفاده از قرصهای ضدبارداری خوراکی نیز صادق است یا خیر.
به گفته محققان: «تجزیهوتحلیل مجموعه دادههای بزرگتر میتواند به ما کمک کند تا با وضوح بیشتری دریابیم که آیا اثرات هورمونی یا مکانیکی بارداری است که این اثر محافظتی بیشتر را ایجاد میکند یا خیر. همچنین تأثیر استفاده از قرصهای ضدبارداری خوراکی را بیشتر روشن میکند.»