بدن انسان زیستگاه معمول قارچ‌های «موکورمایکوسیس» یا به‌اصطلاح «قارچ‌های سیاه» نیست. این قارچ‌ها معمولاً در خاک، گردوغبار، گیاهان تجزیه‌شده و فضولات حیوانی یافت می‌شود.
متخصصان قارچ‌شناسی پزشکی میگویند که نام‌گذاری این دسته از قارچ‌ها به قارچ سیاه در میان رسانه‌ها و عموم جامعه اشتباه است. آن‌ها می‌افزایند که وقتی بافت‌های بدن فرد گرفتار این قارچ می‌شود، این بافت مرده یا نکروزه است که باعث تغییر رنگ پوست افراد به سیاهی می‌شود. در حقیقت اعضای قارچ‌های موکورمایکوسیس شفاف هستند. از نظر قارچ‌شناسی، قارچ سیاه یا مخمر سیاه، دسته دیگری از قارچ‌ها هستند که در دیواره سلولی خود ملانین دارند.
ندای تندرستی- به‌هرحال همان‌گونه که اشاره شد این روزها به این دسته از قارچ‌ها، قارچ سیاه میگویند که بی‌شباهت به عواقبی که ایجاد می‌کند هم نیست!
قارچ سیاه نتیجه مثلثی شوم
سیستم ایمنی بدن ما معمولاً به قارچ‌ها غلبه می‌کند، اما هنگامی‌که مثلث شوم دیابت، کووید-۱۹ و درمان با داروهای استروئیدی (سرکوب کننده‌های ایمنی) شکل بگیرد می‌تواند ایمنی فرد را تا جایی ضعیف کند که این موجودات میکروسکوپی بتوانند جای پای خود را در بدن به دست آورند.
دیابت نه‌تنها خطر ابتلا به کووید-۱۹ شدید را در فرد افزایش می‌دهد، بلکه شرایطی را فراهم می‌کند که در آن عفونت‌های قارچی می‌توانند رشد کنند. هم ابتلای به کرونا و هم استفاده از استروئید دگزامتازون که پزشکان مراقبت‌های ویژه برای درمان از آن استفاده می‌کنند، وضعیت را از این بدتر کرده و ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند.
پیشتر در همین سایت درباره خطر مصرف داروهای ضدالتهاب مانند دگزامتازون مقاله‌ای ارائه شده است.
قارچ سیاه به‌سرعت از بینی و سینوس‌ها به‌صورت، فک، چشم‌ها و مغز گسترش می‌یابد. قارچ جریان خون را مسدود می‌کند و بافت آلوده را می‌کشد.
قارچ سیاه در هندوستان چه کرد؟
تاکنون حدود ۵۰ هزار مورد ابتلا به قارچ سیاه در هند گزارش شده است. در این کشور بیشتر از سایر کشورهای جهان به‌جز چین افراد مبتلا به دیابت زندگی می‌کنند. حتی قبل از همه‌گیری، شیوع قارچ سیاه در هند ۷۰ برابر بیشتر از سایر نقاط جهان بود.
بر اساس موارد گزارش‌شده از هندوستان، بسیاری از بیمارانی که مستعد عفونت قارچ سیاه بودند، از عفونت کرونا رهایی یافتند. همچنین درصدی از این بیماران جان خود را از دست داده و تعدادی نیز با خارج کردن چشم نجات یافته‌اند. به زبان ساده اگر فردی دچار این عفونت شود، از آسیب‌های بسیاری رنج خواهد دید.
میزان مرگ‌ومیر
بدون درمان فوری با داروی ضد قارچ و جراحی برای برداشتن بافت آسیب‌دیده، موکورمایکوسیس اغلب کشنده است.
بر اساس گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا (CDC) موکورمایکوسیس اغلب یک عفونت تهدیدکننده زندگی است. این مرجع بهداشتی پیش از همه‌گیری کرونا میزان مرگ‌ومیر به علت این عفونت را ۵۴ درصد اعلام کرده بودند. در گزارش آن‌ها آمده بود که میزان مرگ‌ومیر فوق بسته به وضعیت زمینه‌ای بیمار، نوع قارچ و محل آسیب‌دیده بدن متفاوت است (به‌عنوان‌مثال، میزان مرگ‌ومیر در افراد مبتلا به عفونت سینوسی ۴۶ درصد، در عفونت‌های ریوی ۷۶ درصد و در عفونت منتشر ۹۶درصد بود.)
در سال جاری (۲۰۲۱) طی مطالعه‌ای جامع ۱۰۱ مبتلای عفونت قارچی ناشی از کرونا بررسی شدند. ۸۲ مورد از این افراد در هند و ۱۹ مورد از بقیه جهان بودند. در بین این موارد میزان مرگ‌ومیر ۳۱ درصد اعلام شد.
محققان مطالعه فوق گزارش می‌دهند که ابتلای به عفونت قارچ در حدود ۶۰ درصد از این موارد در طول عفونت فعال کرونا و در ۴۰ درصد پس از بهبودی رخ داده است. به‌علاوه در مجموع ۸۰ درصد از بیماران مبتلا به دیابت بودند و ۷۶ درصد از آن‌ها (پیش از ابتلا به عفونت قارچی) تحت درمان با کورتیکواستروئیدها بودند.
در زیر به برخی از سؤالات و شبهات موجود در ارتباط با قارچ سیاه پرداخته می‌شود:
آیا قارچ سیاه از فردی به فرد دیگر انتقال میابد؟
موکورمایکوسیس نمی‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود، بنابراین نیازی به جداسازی افراد نیست مگر اینکه افراد مبتلا به قارچ، درگیر عفونت کرونا باشند.
در حقیقت، منبع عفونت محیطی و ناشی از اسپورهای تولیدشده توسط قارچ‌ها در هوا است.
آیا قارچ‌ها در آب، سیلندرهای اکسیژن و رطوبت‌سازها رشد می‌کنند؟
برخی از صاحب‌نظران رسانه به این نتیجه رسیده‌اند که قارچ‌ها باید در آب کثیف موجود در کپسول‌های اکسیژن بیمارستان یا دستگاه‌های رطوبت‌ساز رشد کنند. بااین‌حال، هیچ شواهدی مبنی بر اینکه این اتفاق می‌افتد وجود ندارد و قارچ شناسان اشاره کرده‌اند که قارچ‌ها نمی‌توانند در مایع اسپور تولید کنند.
علاوه بر این، اکسیژن خالص ذخیره شده در سیلندرها به‌احتمال‌زیاد برای رشد انواع میکروارگانیسم‌ها مضر است.
آیا ماسک‌های صورت حامل قارچ سیاه هستند؟
هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ماسک صورت می‌تواند قارچ‌ها را در خود جای دهد.
آیا پیاز مقصر است؟
برخی میگویند کپک سیاهی که گاهی روی پیاز در یخچال‌ها مشاهده می‌شود، منبع بالقوه این عفونت است.
همان‌طور که در بالا اشاره شد، گونه‌های قارچ مورد بحث به رنگ سیاه نیستند. در واقع، کپک سیاه موجود در پیاز و سیر معمولاً از نوع قارچ آسپرژیلوس نایجر است.
قارچ شناسان توضیح می‌دهند که قارچ‌های موکورمایکوسیس روی نان کپک‌زده، میوه‌ها و سبزیجات پوسیده، بقایای محصولات گیاهی، خاک، کمپوست و فضولات حیوانات رشد می‌کنند.
همچنین آن‌ها اشاره می‌کنند که این قارچ‌ها نیاز به رطوبت بالایی دارند و بعید است که روی مصالح ساختمانی معمولی مانند چوب، سطوح رنگ‌شده، کاشی و سرامیک زنده بمانند.
راه‌های احتمالی انتقال
شواهد منتشرشده به چندین منبع بالقوه عفونت در بیمارستان‌ها اشاره می‌کند، اما در این منابع از مخازن اکسیژن، مرطوب کننده‌ها یا ماسک‌های صورت نامی برده نشده است.
دو مطالعه مربوط به سال‌های گذشته، لباس‌های بیمارستانی که در لباسشویی‌هایی نامناسب شسته می‌شوند را از منابع این قارچ دانسته‌اند.
همچنین مطالعه دیگری که در زمان وقوع شیوع‌های بیمارستانی (۲۰۰۹) انجام شد نشان داد که دستگاه‌های تهویه، ابزارهای چوبی معاینه گلو (آبسلانگ)، باندپیچی‌های چسبنده و کیسه‌های استومی به‌عنوان سایر منابع احتمالی عفونت هستند.
آسیب شناسان گزارش کردند راه انتقال احتمالی دیگر، استنشاق اسپور در گردوغبار ناشی از فعالیت‌های ساختمانی مجاور یا فیلترهای تهویه آلوده شده است.
آن‌ها همچنین به اهمیت انتقال عفونت از طریق پوست، به‌عنوان‌مثال از طریق سوختگی، محل‌های وارد کردن کاتتر، آسیب‌های سوزنی، گزش و نیش حشرات اشاره می‌کنند.
درمان
تنها درمان‌های اثبات‌شده برای عفونت قارچی فوق جراحی و برداشتن بافت‌های آسیب‌دیده و مرده و نیز داروی ضد قارچی تحت عنوان آمفوتریسین B است.
همچنین به پزشکان توصیه می‌شود که علل زمینه‌ای نقص ایمنی، به‌ویژه دیابت‌های مدیریت نشده و استفاده بیش‌ازحد از کورتیکواستروئیدها را بررسی کنند.
سلام،وقتتون بخیر،مطالبتون عالی و مفید،پایدارباشید.