آیا کووید-۱۹ دشمنی برای مغز است؟

دکتر فربد فرخی آلاشتی

مطالعه‌ای جدیدی از محققان انگلیسی نشان داده که ابتلا به کووید-۱۹ ممکن است باعث از بین رفتن بافت مغز در طولانی‌مدت شود. این امر می‌تواند دلیلی بر از بین رفتن حس‌های بویایی و چشایی برخی از بیماران مبتلا به این بیماری باشد.

در این مطالعه، محققان در انگلستان پیش از شروع شیوع کروناویروس به تصویر مغزی حدود ۴۰ هزار نفر دسترسی داشتند. در سال ۲۰۲۱ از صدها نفر از آن‌ها خواسته شد که برای اسکن‌های مغزی بیشتر دوباره مراجعه کنند. ۸۰۰ نفر از افراد فوق برای انجام اسکن مجدد مراجعه کردند. از این تعداد ۴۰۴ نفر آزمایش کووید-۱۹ مثبت داشتند. در ۳۹۴ مورد اسکن مغزی گرفته شده در قبل و بعد از همه‌گیری، قابل استفاده بود.

با مقایسه اسکن‌های مغزی قبل و بعد از همه‌گیری، اثرات قابل‌توجه‌ای ناشی از کووید-۱۹ بر روی مغز مشاهده شد. اثرات مشاهده شده به‌صورت از دست رفتن ماده خاکستری مغز در مناطق مرتبط با بویایی و چشایی بود.

به گفته کارشناسان سازمان غذا و داروی آمریکا، بدن می‌تواند با این عارضه مقابله کند و علائم آن به‌مرورزمان از بین رود؛ اما اگر واقعاً ویروس عاملی برای تخریب بافتی باشد، هرگز بافتِ ازدست‌رفته بازیابی نخواهد شد.

از بین رفتن حس‌های بویایی و چشایی یکی از ویژگی‌های بارز عفونت کووید-۱۹ است. این عارضه حتی به طرز عجیبی می‌تواند تا ۵ ماه پس از اولین برخورد با ویروس ادامه یابد. با توجه اینکه کووید-۱۹ بافت ریه را درگیر کرده و راه ورود آن از طریق مسیرهای تنفسی است، پیش‌ازاین بسیاری معتقد بودند که علت از دست رفتن حس بویایی، صرفاً می‌تواند از بین رفتن پوشش میلین (پوششی غنی از چربی) حول نورون‌های پیاز بویایی درون حفره بینی باشد. اما به نظر می‌رسد علت این امر را باید ریشه‌ای‌تر و در مناطق اصلی‌تر بدن همچون مغز جستجو کرد.

حال این نگرانی مطرح می‌شود که اگر از دست دادن حس بویایی فقط «گوشه‌ای» از عوارض اولیه فرایند تخریب بافت کورتکس مغز باشد چه؟

لینک کوتاه: https://tandorostimag.com/?p=3866