آیا کرونا می‌تواند سبب افزایش قند خون شود؟

مطالعه جدیدی که محققان دو مرکز بیمارستانی و سلامت در آمریکا انجام داده‌اند، حاکی از آن است که کووید-۱۹ ناشی از کرونا ممکن است با اختلال در فرایندهای مهم متابولیکی سبب افزایش قند خون شود. این وضعیت می‌تواند در بسیاری از افراد خطر بروز بیماری شدید و حتی مرگ را افزایش دهد.

محققان در این مطالعه که نتایج آن اخیراً در ژورنال علمی Cell Metabolism منتشر شده است، دریافتند که افزایش قند خون در بیماران بستری‌شده کووید-۱۹ شایع است و با پیامدهای وخیم‌تر بیماری همراه است. همچنین پژوهشگران شواهدی یافتند که نشان می‌دهد کروناویروس می‌تواند با اختلال در روند تولید آدیپونکتین در سلول‌های چربی سبب افزایش قند خون شود. آدیپونکتین هورمونی است که به تنظیم میزان قند خون کمک می‌کند.

به گزارش ندای تندرستی به گفته یکی از محققان این پژوهش، معمولاً سلول‌های چربی به‌عنوان سلول‌های بسیار فعال در نظر گرفته نمی‌شوند؛ اما در واقع این سلول‌ها پروتئین‌های محافظتی بسیاری برای بدن تولید می‌کنند. به نظر می‌رسد که کروناویروس می‌تواند در بسیاری از بیماران این محافظت را غیرفعال کند.

مشخصه اصلی دیابت افزایش قند خون یا هیپرگلیسمی است. این مشکل با التهاب و تضعیف سیستم ایمنی در برابر عفونت‌ها همراه است. اوایل همه‌گیری دیابت به‌عنوان عامل خطر مهمی در بروز موارد شدید کووید-۱۹ شناخته شد. بااین‌حال، در ادامه پزشکان شواهدی یافتند که نشان می‌دهد کووید-۱۹ با افزایش قند خون در بیماران بدون هرگونه سابقه دیابت نیز ارتباط دارد.

محققان چگونه پی‌بردند که کرونا می‌تواند سبب افزایش قند خون شود؟

برای شناخت بهتر این جنبه مهم و درعین‌حال اسرارآمیز کووید-۱۹، متخصصان پرونده نزدیک به ۴ هزار بیمار بستری‌شده در چند ماه اول همه‌گیری در ایالات‌متحده را بررسی کردند.

پژوهشگران دریافتند که نسبت قابل‌توجهی (۴۹/۷ درصد) از این بیماران با افزایش قند خون مواجه شده یا در مدت بستری شدن در بیمارستان به آن مبتلا شده‌اند.

افزایش قند خون در این بیماران مبتلا به کووید-۱۹ به‌طور آشکاری با پیامدهای وخیم‌تری نیز همراه بود. بیماران مبتلا به افزایش قند خون در مقایسه با بیماران با سطح قند خون طبیعی، ۹ برابر بیشتر در معرض اختلال شدید عملکرد ریه (سندرم زجر تنفسی حاد)، ۱۵ برابر نیاز به تهویه مکانیکی و ۳ برابر بیشتر در معرض خطر مرگ قرار داشتند.

محققان در کمال ناباوری دریافتند که افزایش قند خون و خطرات وخیمی که افزایش قند خون ایجاد می‌کند، غیر از کووید-۱۹ در سایر انواع اختلالات شدید ریه نیز رخ می‌دهد. پژوهشگران این مشکل را با نسبت یکسانی در موارد سندرم زجر تنفسی حاد مرتبط با کووید-۱۹ و در موارد سندرم زجر تنفسی حاد ناشی از عوامل دیگری غیر از کووید-۱۹ مانند آنفولانزای شدید یا ذات‌الریه باکتریایی مشاهده کردند. بااین‌حال، به نظر می‌رسد که افزایش قند خون در موارد ناشی از علل غیر کرونایی بیشتر به دلیل مرگ سلول‌های بتای تولیدکننده انسولین (هورمون اصلی تنظیم‌کننده میزان قند خون) یا اختلال در عملکرد این سلول‌ها است. در مقابل، به گفته یکی از نویسندگان مقاله، افزایش قند خون در بیماران کووید-۱۹ بیشتر ناشی از مقاومت به انسولین است. در این حالت انسولین وجود دارد، اما بافت‌هایی که معمولاً انسولین روی آن‌ها عمل می‌کند دیگر به آن حساس نیستند.

آزمایش‌های بیشتر نشان داد که در بیماران مبتلا به سندرم زجر تنفسی حاد ناشی از کووید-۱۹ مقدار آدیپونکتین خون به‌شدت کاهش می‌یابد. همان‌طور که گفته شد این ماده، هورمونی است که توسط سلول‌های چربی تولید می‌شود. این هورمون به‌طورمعمول با افزایش حساسیت سلول‌ها به انسولین، بدن را در برابر دیابت محافظت می‌کنند.

هنوز مشخص نشده که کروناویروس چگونه تولید آدیپونکتین در سلول‌های چربی را مختل می‌کند. ممکن است این کار به‌طور غیرمستقیم انجام شود. بدین ترتیب که کروناویروس با افزایش سطح عمومی التهاب، عملکرد سلول‌های چربی را مختل ‌کند. البته محققان نشان داده‌اند که کروناویروس می‌تواند سلول‌های چربی انسان و موش را آلوده کند. این یافته احتمال آن را مطرح می‌کند که ممکن است ویروس به‌طور مستقیم تولید آدیپونکتین را در بیماران کووید-۱۹ مختل ‌کند.

نتایج به‌دست‌آمده چشم‌انداز جدیدی را در مورد کووید-۱۹ باز می‌کند و از جمله، توضیح جدیدی ارائه می‌کند که چرا برخی از افراد دچار عوارض وخیم‌تری از کووید-۱۹ می‌شوند.

دراین‌باره یکی از نویسندگان این مقاله گفت: «به‌عنوان نمونه، بیماران مبتلا به چاقی ممکن است در برابر کووید-۱۹ آسیب‌پذیرتر باشند، چراکه ممکن است تا حدی دارای مقاومت به انسولین و اختلال در عملکرد سلول‌های چربی باشند و احتمالاً سلول‌های چربی آن‌ها برای ابتلا به عفونت مستعدتر هستند.»

همچنین یافته‌ها نشان می‌دهد که دسته‌ای از داروهای دیابت به نام تیازولیدیندیون‌ها (Thiazolidinediones) که تولید آدیپونکتین را افزایش می‌دهند، می‌توانند در زمانی که بیماری کووید-۱۹ با افزایش قند خون همراه باشد در درمان مفید باشد. البته پیش از آنکه این داروها وارد کاربرد بالینی شوند، تحقیقات بیشتری لازم است.

اکنون پژوهشگران در حال بررسی این موضوع هستند که آیا افزایش قند خون ناشی از کووید-۱۹ پایدار است و آیا ممکن است این وضعیت حتی پس از بهبودی کووید-۱۹ به دیابت تبدیل شود یا خیر.

در ارتباط با یکی دیگر از عوارض کرونا، یعنی عوارض مغزی در همین سایت مقاله‌آی را با عنوان «آیا کووید-۱۹ دشمنی برای مغز است» را مطالعه فرمایید.

لینک کوتاه: https://tandorostimag.com/?p=4806