کلسترول چیست؟

کلسترول نوعی چربی است که در تمامی سلول‌ها وجود دارد و بدن برای سالم بودن به آن احتیاج دارد. کبد ما به‌طور طبیعی این ماده را تولید می‌کند.

به گزارش ندای تندرستی، بدن برای انجام کارهای خاصی به کلسترول نیاز دارد. این ماده در غشاء سلول نقش ساختاری دارد و همچنین بدن برای تولید صفرا (که در هضم غذا نقش دارد) به آن نیاز دارد. علاوه بر این بدن ما برای ساخت ویتامین د و هورمون‌های استروئیدی مانند استروژن و تستوسترون به کلسترول نیاز دارد. پس کلسترول ذاتاً بد نیست؛ اما مقدار زیاد آن می‌تواند مشکلاتی برای سلامت بدن ایجاد کند.

کلسترول از دو منبع تأمین می‌شود. کبد بیشتر کلسترول لازم برای تأمین نیازهای بدن را تولید می‌کند. مابقی این ماده از غذاهای حیوانی نظیر گوشت، مرغ و محصولات لبنی تأمین می‌شود. اگر فردی رژیم غذایی پر کلسترول دریافت کند، کبد با آهسته کردن تولید کلسترول به این موضوع واکنش نشان می‌دهد. این روند سبب تنظیم میزان کلسترول و ثابت نگه‌داشتن سطح آن می‌شود. به‌عبارت‌دیگر منابع تغذیه‌ای کلسترول از جمله تخم‌مرغ در صورت مصرف متعادل، معمولاً تأثیر زیادی بر میزان کلسترول خون ندارند.

بااین‌حال کلسترول به دلیل ارتباطی که با بیماری‌های عروقی و سکته دارد، شهرت بدی پیدا کرده است.

درواقع داستان کلسترول و تأثیر آن بر سلامت انسان بحث پیچیده‌ای دارد. بخشی از این پیچیدگی به این موضوع بازمی‌گردد که انواع مختلفی از این مولکول وجود دارد که به شکل‌های گوناگونی در بدن عمل می‌کنند. همین مسئله سبب می‌شود تا هنگام تغییر میزان این مولکول اثرات مفید یا مضری مشاهده می‌شود.

طی فرایندهایی که به‌طور طبیعی در بدن رخ می‌دهد، کلسترول به مولکول‌هایی به نام لیپوپروتئین‌ها متصل می‌شود تا در بدن جابجا شود. بر اساس اینکه کلسترول به چه نوع لیپوپروتئینی متصل می‌شود دو نوع اصلی کلسترول وجود دارد. این دو نوع شامل کلسترول متصل به لیپوپروتئین با چگالی کم (کلسترول ال. دی. ال یا کلسترول LDL) و کلسترول متصل به لیپوپروتئین با چگالی زیاد (کلسترول اچ. دی. ال یا کلسترول HDL) هستند.

کلسترول ال. دی. ال

هنگامی‌که افراد درباره اثرات کلسترول صحبت می‌کنند معمولاً به میزان کل کلسترول و میزان کلسترول ال. دی. ال اشاره می‌کنند. درواقع این نوع از کلسترول نوع بد کلسترول شمرده می‌شود.

اگر میزان کلسترول ال. دی. ال در خون فردی بسیار زیاد باشد می‌تواند به رگ‌های خونی متصل شود و طی زمان این مولکول انباشته‌شده و سبب ایجاد پلاک در رگ‌ها و باریک شدن شریان‌ها می‌شود. به همین دلیل عبور خون از طریق رگ‌ها دشوار شده و خطر حمله قلبی و سکته افزایش می‌یابد.

غذاهای با منبع حیوانی و نیز برخی از روغن‌های گرمسیری مانند روغن نخل، روغن هسته خرما و روغن نارگیل حاوی چربی اشباع‌شده‌ای هستند که می‌توانند کلسترول بد را افزایش دهند.

کلسترول اچ. دی. ال

مردم کلسترول اچ. دی. ال را کلسترول خوب می‌دانند. این نوع کلسترول با انتقال کلسترول به کبد و کمک به بازیافت یا دفع آن از بدن سبب می‌شود که میزان کلسترول بد تحت کنترل باشد.

چرا توجه به کلسترول مهم است

کلسترول در خون گردش می‌کند. در صورت مصرف غذاهای سرشار از چربی‌های اشباع و ترانس، کبد نسبت به حالت معمول کلسترول بیشتری تولید می‌کند. برای برخی از افراد، تولید اضافه کلسترول به این معنی است که آن‌ها از سطح کلسترول طبیعی به سطحی ناسالم رسیده‌اند.

به عبارتی افزایش میزان کلسترول خون، برای سلامت بدن خطرآفرین است. افراد دارای کلسترول بالا در خطر بیشتری برای بیماری‌های قلبی-عروقی مانند بیماری‌های قلبی و سکته مغزی هستند. به همین دلیل مهم است که افراد کلسترول خود را آزمایش کنند و میزان کلسترول خون خود را بدانند.

وجود مقدار بسیار زیاد کلسترول نوع بد، یا کافی نبودن مقدار نوع خوب آن در بدن، خطر جمع شدن آهسته کلسترول را  در دیواره‌های داخلی شریان‌هایی که قلب و مغز را تغذیه می‌کنند، افزایش می‌دهد.

این ماده می‌تواند با ترکیب سایر مواد، رسوب سخت و ضخیمی در داخل عروق ایجاد کند. این امر می‌تواند رگ‌ها را باریک کند و انعطاف‌پذیری آن‌ها کمتر شود و بیماری معروف به تصلب شرایین ایجاد شود. اگر لخته خون باعث گرفتگی یکی از این عروق باریک شده و انسداد ایجاد شود، حمله قلبی یا سکته مغزی رخ می‌دهد.

پس وقتی صحبت از کلسترول می‌شود، بررسی، تغییر و کنترل آن لازم است. به این معنا که:

• باید همواره سطح آن بررسی و ارزیابی شود
• در صورت بالا بودن مقدار کلسترول بد و پائین بودن نوع خوب آن، رژیم غذایی و شیوه زندگی خود را باید تغییر داد تا وضعیت سلامت بدن بهبود یابد.
• در صورت نیاز، با کمک پزشک باید کلسترول خود را کنترل کرد.

کلسترول بالا یکی از مهم‌ترین عوامل قابل کنترل در بیماری عروق کرونر قلب، حمله قلبی و سکته مغزی است. اگر فردی در معرض عوامل خطرآفرین دیگری مانند سیگار کشیدن، پرفشاری‌خون یا دیابت نیز است؛ خطر بیشتری وی را تهدید می‌کند.

لینک کوتاه: https://tandorostimag.com/?p=3668